Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΑ-The Macedonian Bee-Apis mellifera macedonica

The Macedonian Bee-Apis mellifera macedonica

Apis mellifera macedonica ( μακεδονική μέλισσα)

 Η A.m.macedonica είναι μια μέλισσα που η αρχική προέλευση της είναι στην Μακεδονία και την Θράκη.

  Η βιολογία της ελληνικής μέλισσας περιγράφηκε αρχικά από τον αδελφό Adam που την θεωρούσε ανεκτίμητη για τις ιδιότητες της για την μελισσοκομία γι' αυτό και την χρησιμοποίησε στην προσπάθειά του να δημιουργήσει μια ανώτερη φυλή μελισσών (Buckfast).
  O αδελφόs Adam δεν είχε ξεχωρίσει τις δυο βασικές ελληνικές φυλές, έτσι τις περιγράφει και τις δύο ως A.m.cecropia.
 Οι διαφορές στη συμπεριφορά είναι ότι η A.m.cecropia έχει μικρότερη τάση συρροής(γόνεμα) από την A.m.macedonica όμως η macedonica είναι ευγενέστερη δεδομένου ότι είναι ένας από τους κοντινότερους συγγενείς των μελισσών A.m.carnica.
Η A.m.macedonica ανήκει στον ίδιο οικογενειακό κύκλο που αποτελείται από τις: ligustica, carnica, macedonica, sicula, cecropia.
 Ο Αριστοτέλης σημείωσε 2.000 έτη πριν, ότι η λιγότερο ομοιόμορφη ελληνική μέλισσα (macedonica) είχε περισσότερη ζωτικότητα από τη σκοτεινή ομοιόμορφη ποικιλία (cecropia), και αυτό ισχύει μέχρι σήμερα.

Εξάπλωση :

Β. Ελλάδα(Μακεδονία), Ήπειρο, Θεσσαλία , Θράκη, Βουλγαρία, Ν. Γιουγκοσλαβία, Ευρωπαϊκή Τουρκία, Νότια Βουλγαρία ,Ρουμανία, Ρωσία, φτάνει μέχρι την Οδησσό.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά:

  Τα μορφομετρικά στοιχεία της A.m.macedonica διαφέρουν από πολλά χαρακτηριστικά γνωρίσματα από εκείνα από την γείτονά της στη Γιουγκοσλαβία (A.m.carnica) με την οποία μοιάζει πολύ.
 Έχει :

·        Έχει κοντό και πυκνό τρίχωμα

·        ένα σώμα και φτερά μικρότερα

·        με τα πόδια σχετικά μακρύτερα

·        είναι λεπτότερη από οποιεσδήποτε από τις άλλες ευρωπαϊκές φυλές,

·        είναι μια μαύρη μέλισσα με μερικά κίτρινα σημεία στα κοιλιακά δαχτυλίδια.

·        και η προβοσκίδα της είναι λεπτή και σχετικά μακριά (έως 6,7 χιλιοστά, με μέσο όρο 6,5 χιλιοστά ).

Βιολογικά χαρακτηριστικά :

·         Ήσυχη και ήρεμη, είναι ελάχιστα επιθετική μέλισσα. θεωρείται η πιο "ευγενική" μέλισσα. Πιο ήρεμη από την A.m. cecropia μοιάζει με την A.m. carnica.

·         Συλλέγει εύκολα και σε σχετικά μακρινές αποστάσεις,

·         Έχει τάση για σμηνουργία με την πρώτη ευκαιρία ,ίσως λόγω της από αιώνες εκτροφής στα παραδοσιακά κοφίνια,

·         Συλλέγει μέτριες έως μεγάλες ποσότητες πρόπολης στην είσοδο των κυψελών και μέσα στην κυψέλη.

·         Πολλά κεριά γέφυρες ενδιάμεσα των πλαισίων, έτσι δημιουργούνται προβλήματα στο χειρισμό των πλαισίων.

·         Μεγάλους πληθυσμούς και κατά τη διάρκεια του χειμώνα. ξεχειμωνιάζει με μέτρια σε πληθυσμό μελίσσια,

·         Η ανάπτυξή της αρχίζει νωρίς την άνοιξη, δημιουργεί πάρα πολύ μεγάλες αποικίες ενώ ο γόνος μειώνεται αργά το Καλοκαίρι.

·         Παράγει πολύ μέλι ειδικά στις πρόωρες ροές μελιού την άνοιξη.

·         Παρουσιάζει ευαισθησία στην προσβολή από Νοσεμίαση. Έτσι μελίσσια μακεδονίτικης ράτσας που μεταφέρθηκαν στην Ευρώπη, ξεχειμώνιασαν με επιτυχία στην Αγγλία, ενώ αντίθετα στην Γερμανία και στην Αυστρία χάθηκαν από Νοσεμίαση.

·         Είναι πολύ οικονόμα μέλισσα

·         Ικανοποιητική αντοχή στις ασθένειες του γόνου

·         Δεν έχει τάσεις λεηλασίας

·         Προσανατολίζεται εύκολα

·         Ο εντοπισμός της βασίλισσας είναι δύσκολος.

Στερείται εντυπωσιακών εξωτερικών γνωρισμάτων(φωτεινό και ομοιόμορφο χρώμα)

 Είναι ήμερη, γόνιμη, απρόθυμη για σμηνουργία. Η γονιμότητα της είναι εκπληκτική.

 Γόνος συμπαγής και άψογος από πάσης απόψεως, λιγότερο επιρρεπής σε σμηνουργία από όλες τις άλλες ράτσες.

 Πολύ καλή συλλέκτρια.

 Brothem Adam, December 1954, Bee World(Ν.Ι.Νικολαΐδη, 1947,Μελισσοκομία)

Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές εξωτερικά μεταξύ της A.m. macedonica  και της A.m.carnica  εκτός από την τάση για μια περιστασιακή  ζώνη δερμάτινου χρώματος.

Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην ευγένεια μεταξύ της A.m. macedonica  και της A.m.carnica αλλά υπερέχει στην γονιμότητα και στην απροθυμία της για σμηνουργία.

Σε ότι αφορά την πραγματική δύναμη του μελισσιού λίγες ράτσες μπορούν να συναγωνιστούν με την A.m. macedonica  ειδικά όταν βασίλισσες από την A.m. macedonica  διασταυρωθούν με κηφήνες από την A.m. ligustica(ιταλική) ή φυλή A.m.carnica.

Ένα άλλο προτέρημα της, μεγάλης οικονομικής αξίας, είναι η εξαιρετική της λιτότητα την οποία μοιράζεται με την φυλή A.m.carnica.

 Παρόλο που είναι παραγωγική μέλισσα, δεν πλησιάζει την ιταλική. Επειδή είναι πολύ λιτή , απαιτεί λιγότερη τροφή από την ιταλική.

  Στα λιγότερο επιθυμητά χαρακτηριστικά της (-)μπορούμε να αναφέρουμε (μοιάζει με την A.m.anatolian, A.m.caucasian) η υπερβολική χρήση της πρόπολης ,η κατασκευή γεφυρών κεριού μεταξύ των πλαισίων, τα υδαρή επίπεδα σφραγίσματα των κελιών.

  Είναι λιγότερο ευαίσθητη στην Νοζεμίαση από ότι η A.m.carnica πιθανόν λόγω του υψηλού πληθυσμού  με τον οποίο διαχειμάζει. Παρόλο που η ανάπτυξη της την άνοιξη δεν είναι τόσο γρήγορη όσο με την A.m.carnica. εκμεταλλεύεται πολύ γρήγορα τις πρώιμες ανθοφορίες της άνοιξης.

Είναι πιο ευαίσθητη στην αιμομιξία(inbreeding) σε σχέση με τις άλλες φυλές.

Δεν έχει δυο χαρακτηριστικά της A.m.carnica, όπως άσπρα σφραγίσματα κεριού και μη συλλογή πρόπολης, αλλά έχει την πλειονότητα των καλών χαρακτηριστικών της A.m.carnica συν τα επιπρόσθετα χαρακτηριστικά της γονιμότητας και της απροθυμία της για σμηνουργία.

Διασταυρώσεις με βασίλισσες A.m. macedonica  x  κηφήνες Buckfast η το αντίστροφο, καθώς και back cross  με  κηφήνες A.m. macedonica  ή  Buckfast παράγουν μέλισσες οι οποίες από πρακτική και τεχνική άποψη δύσκολα θα ξεπεραστούν  σε χρησιμότητα και απόδοση.

 Έχει καλά αποτελέσματα τόσο σε πρώιμες όσο και σε όψιμες ανθοφορίες.

Brother  Adam,1983-In search of the best strains of bees.

 

Πηγές:

1. Brothem Adam, December 1954, Bee World(Ν.Ι.Νικολαΐδη, 1947,Μελισσοκομία)
2. Brother  Adam,1983-In search of the best strains of bees.
3. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ, Γούναρη Σοφία, Γεωπόνος, Ερευνήτρια ΕΘΙΑΓΕ.
4. Άνθιμος Σιγκούδης ,Γεωπόνος, Προσωπικές παρατηρήσεις και σημειώσεις.2008.